جریمه میلیونی و محدودیت سخت نمایش دخانیات در فیلم‌ها
جریمه میلیونی و محدودیت‌های سخت برای نمایش دخانیات در فیلم‌ها و سریال‌ها در راه است
پیشنهاد جریمه میلیونی و محدودیت‌های سخت برای نمایش دخانیات در فیلم‌ها و سریال‌ها جهت مقابله با ترویج مصرف و اثر منفی بر جوانان
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت در مورد پیشنهاد این ستاد برای اعمال شدیدترین جریمه‌ها علیه تولیدات نمایشی که در آن‌ها استعمال دخانیات نشان داده می‌شود، توضیحاتی ارائه داد.
بهزاد ولی‌زاده، رئیس دبیرخانه، ضمن اشاره به ماده ۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، تصریح کرد که هرگونه تبلیغ، حمایت، تشویق مستقیم یا غیرمستقیم و تحریک افراد به مصرف دخانیات به شدت ممنوع است. وی افزود بر اساس ماده ۲ این قانون، دستورالعمل اجرایی مربوط به تعاریف و ویژگی‌های تبلیغات دخانیات تدوین و به تصویب ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات رسیده است و تاییدیه نهایی آن از سوی ریاست جمهوری دریافت شده است. یکی از نمونه‌های تبلیغاتی، نمایش استعمال دخانیات در فیلم‌ها و سریال‌های خانگی است.
ولی‌زاده در رابطه با مبلغ جریمه برای تولیدکنندگان متخلف توضیح داد که بر اساس قانون، این ممنوعیت از نظر قانونی برقرار است و اصلاحیه سال ۱۴۰۳ قانون، مجازات‌هایی از قبیل جریمه نقدی از ۲۱ میلیون تا ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون ریال را برای تبلیغات مغایر با قانون مقرر کرده است. دادگاه‌ها علاوه بر تعیین جریمه، می‌توانند دستور جمع‌آوری محصولات مورد تبلیغ را صادر کنند و میزان این مجازات‌ها بر اساس نرخ تورم هر سه سال یکبار قابل افزایش است، که در نتیجه تولیدکننده باید علاوه بر پرداخت جریمه، از پخش اثر تولید شده نیز جلوگیری شود.
وی با اشاره به جلسه‌ای با معاون ساترا، اعلام کرد که در آن بر لزوم رعایت قانون و اعمال جریمه در صورت پخش استعمال دخانیات در تولیدات نمایشی تاکید شده است. بر اساس ظرفیت قانونی، جریمه هر ثانیه پخش استعمال دخانیات در تولیدات خانگی می‌تواند حداکثر ۲۱۰ میلیون تومان باشد. ولی‌زاده تاکید کرد که این پیشنهاد نیازمند آن است که ساترا، به عنوان نهاد تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر، این قانون را برای تولیدکنندگان متخلف اجرا کند. او افزود که در جلسه مذکور، ساترا اراده جدی خود را برای جلوگیری از نمایش دخانیات در نمایش خانگی اعلام کرده و در حال هماهنگی برای اجرای سریع‌تر این محدودیت‌ها هستند.
رئیس دبیرخانه کنترل دخانیات در ادامه گفت که نمایش استعمال دخانیات، به ویژه اگر توسط هنرپیشه‌های محبوب باشد، تأثیر منفی بر نوجوانان و جوانان دارد و الگوپذیری آنان را افزایش می‌دهد. بر اساس ادله ارائه شده، قاضی می‌تواند بر اساس زمان پخش این صحنه‌ها، بیشترین جریمه ممکن را در نظر بگیرد. ولی‌زاده بر وجود ظرفیت‌های قانونی در این حوزه تأکید کرد و گفت تولیدکنندگان باید از این ضوابط مطلع باشند و در صورت تخلف، عواقب آن را بپردازند.
در پاسخ به سوالی درباره تناسب جریمه نقدی با جرم، ولی‌زاده اظهار داشت که در حوزه سلامت، پخش این صحنه‌ها به طور کامل مخالف است، چون هر پخش آن‌ها خلاف قانون است. وی توضیح داد که حدود مجازات بر اساس ثانیه می‌تواند تاثیر بازدارندگی داشته باشد، چرا که برخی محصولات در گذشته تولید شده و پخش می‌شوند و برخی دیگر در آینده. بنابراین، اعمال مجازات بر اساس زمان پخش می‌تواند اثربخش باشد.
وی همچنین بیان کرد که مخالفت با نمایش استعمال دخانیات در فیلم‌ها و سریال‌ها در حوزه سلامت وجود دارد، چون این نوع نمایش‌ها می‌تواند نقش الگویی منفی برای جوانان داشته باشد. وی درباره نظارت بر عرضه سیگارهای الکترونیکی در بازار گفت که این محصولات قاچاق هستند و نظارتی بر آن‌ها وجود ندارد. او افزود که محصولات نوپدید مانند کیسه‌های نیکوتینی و گرم‌کننده تنباکو نیز جزو اقلام قاچاق محسوب شده و خرید و فروش آن‌ها ممنوع است.
ولی‌زاده ادعاهای تولیدکنندگان مبنی بر کم‌ضرر بودن این محصولات را بی‌اساس دانست و بر عوارض آن‌ها، از جمله ترکیبات سرطان‌زا و آسیب به ریه‌ها، تأکید کرد. وی همچنین اشاره کرد که تحقیقات نشان می‌دهد اکثر افرادی که سیگار الکترونیکی مصرف می‌کنند، سیگار معمولی نیز می‌کشند و این محصولات کمکی در کاهش مصرف دخانیات ندارند، بلکه نیکوتین موجود در آن‌ها وابستگی ایجاد می‌کند و ظاهر فریبنده و مواد معطر آن‌ها باعث جذب جوانان و نوجوانان می‌شود.
در پایان، ولی‌زاده خاطرنشان کرد که مصرف این محصولات پس از خرید، وابستگی شدیدی به نیکوتین ایجاد می‌کند و حتی ممکن است شروع مصرف با این محصولات، به مصرف سیگار منجر شود. وی این اقدامات را ترفندهای صنایع دخانی برای جذب مشتریان جوان و پایین آوردن سن شروع مصرف دانست.
