«گلههای نمادین» هنر مجسمهای برای آگاهی اقلیمی جهانی
نمایش نمادین «گلهها»: هنر مجسمهای برای آگاهیبخشی و تغییر اقلیم از آفریقا تا نروژ
نمایش «گلهها» نمادینترین هنر مجسمهای برای آگاهیبخشی و تغییر اقلیم از آفریقا تا نروژ، با هدف تحریک تفکر، مشارکت و الهامبخشی در بحرانهای زیستمحیطی جهانی.

نوشین آذرنگ: از آفریقا تا مدار شمالگان، گروهی از حیوانات عظیمالجثه ساخته شده از پارچه و نی در خیابانهای شهرها حرکت میکنند. این حیوانات واقعی نیستند، بلکه مجسمههای متحرکی هستند که در قالب یک نمایش عمومی با عنوان «گلهها» قرار است قارهها را درنوردند. این پروژه جهانی، تلفیقی است از هنر مجسمهسازی، پرفورمنس خیابانی و کنشگری اقلیمی، که هدف آن انتقال صدای بحران اقلیم به صورت مستقیم و ملموس به قلب شهرها است.
نمادهایی که پیامآور وضعیت اقلیم هستند
نمایش عمومی «گلهها» از آفریقا آغاز شده و سپس به اروپا و در نهایت به منطقه مدار شمالگان سفر میکند تا صدای اعتراض و درخواست تغییر باشد. برای انتقال این پیام جهانی، مجسمههای متحرک حیوانات در اندازه واقعی به کار رفته است؛ اگرچه با توجه به ابعاد بزرگ این مجسمهها، واژه «عروسک» چندان مناسب نیست. هدف از سفر نمادین این گلهها که از ماه آوریل شروع شده است، نمادین کردن تلاش برای فرار از بحران اقلیمی است. این حرکت نمادین در کمتر از دو ماه توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
راه گله، از کنگو تا شمال دور نروژ است.
گروه نخست این اجرا بزرگ سفر خود را از حوضه کنگو آغاز کردند. این گروه متشکل از یک زرافه، دو گورخر، یک شیرماده، گاو وحشی، گوریل، بابون و شامپانزه بود که به همراه مربیان انسانیشان از جنگل خارج شدند و سه روز در شهر «کینشاسا» و اطراف آن اقامت داشتند.
این گروه در مرکز پرجنبوجوش شهر رژه رفت و در برج نمادین اِشانژور کینشاسا با گروهی از طبلنوازان محلی و هنرمندان کنگویی دیدار کرد. پس از آن، گروهها از مسیر لاگوس و داکار در سواحل غربی آفریقا به سمت مراکش و کازابلانکا حرکت کردند. در ماه ژوئن، با توقف کوتاهی در ونیز ایتالیا، از مسیر مادرید و بارسلونا در اسپانیا به فرانسه خواهند رفت. پس از آن، به لندن و منچستر خواهند رسید و در ادامه به کپنهاگ و استکهلم سفر میکنند.
هدف نهایی این سفر، تروندهایم در شمال نروژ است؛ جایی که در تاریخ ۳۰ ژوئیه، گروهها در رویدادی باشکوه و نامشخص، نقطه اوج این پرفورمنس را برگزار میکنند. این مراسم با نگاهی به «سنتهای باستانی مردم سامی» (بومیان شمال اسکاندیناوی) در جشنواره بینالمللی اولاوسفست برگزار خواهد شد. جشنواره اولاوسفست، رویداد فرهنگی سالانه تروندهایم است که با برنامههای متنوع و تمرکز بر ارزشهای جهانی برگزار میشود.
زیبایی و خشم در موجوداتی که در پی تغییرند
عروسکها در این پروژه به همراه هنرمندانی که در آفریقای جنوبی مستقر هستند، از جمله «اوکواندا»، «کریگ لئو»، «سایمون دانکلی» و «هانسی ویساگی»، ساخته شدهاند. این آثار هنری توسط کارگردان هنری پروژه، «امیر نزار زعبی»، که کارگردان و نمایشنامهنویس فلسطینی است، طراحی و ساخته شدهاند. مجسمههای حیوانی، که از نظر زیستشناختی بسیار دقیق هستند، تنها از مواد طبیعی و قابل تجزیهپذیر مانند مقوا و تخته سهلای ساخته شدهاند.
این مجسمهها در جعبههای مقاوم و قابل حمل نگهداری میشوند که در صورت نیاز به تعمیر، مورد استفاده قرار میگیرند. برای سفر بین شهرها، حیوانات و تیم سازنده با قطار یا کمترین تعداد خودرو منتقل میشوند. اعضای تیم تنها در آغاز و پایان پروژه، در صورت ضرورت، از هواپیما استفاده میکنند.
در طول اجرای پروژه، تمرکز بر کمآلودگیترین روشهای حملونقل و بهرهگیری از پایدارترین سیستمهای تولید و دیجیتال بوده است. نزار زعبی، کارگردان این پروژه بزرگ، در توضیح هدف آن میگوید: «گلهها پاسخی فوری به بحران اقلیمی هستند. زیبایی و خشم این موجودات در اندازه واقعی، قصد ما برانگیختن گفتگو، تحریک تفکر، تشویق مشارکت و الهامبخشی برای تغییرات واقعی است.»
سازمانهای محیطزیستی و هنری در کنار گلهها
این اثر حماسی با همکاری سازمانهای اقلیمی و هنری محلی و بینالمللی، از جمله صندوق جهانی طبیعت (WWF)، اتحاد جهانی بازسازی طبیعت، آفریقای وحشی، شمارش معکوس تد و شورای هنر انگلستان و تعداد زیادی از افراد در هر نقطه در حال اجرا است.
محور اصلی این پروژه این است که این گروه رو به رشد از حیوانات (و انسانهای همراه آنها) با هر محیط جدیدی تعامل برقرار کنند و مجموعهای غنی از رویدادها، دیدارها و تعاملات را در هر شهر رقم بزنند. در حال حاضر، این گروهها قبل از ورود به اروپا در ماه ژوئن، موقتا متوقف شدهاند. بسیاری از فعالیتهایشان به صورت تصادفی و بدون برنامهریزی انجام میشود. به نظر میرسد با توجه به عظمت این مهاجمان مقوایی و توانایی آنها در ظاهر شدن در مکانهای عمومی، انتظار میرود توجه عمومی و همچنین توجه آنلاین به آنها جلب شود.
بیش از مرزهای شهرهای بزرگ
ارتباط قابل توجهی میان گلهها و سازمان خیریه ملی بریتانیا برقرار است؛ این خیریه بیش از ۴۴ موزه، گالری، بنیاد و خانه تاریخی در بریتانیا را ترغیب میکند تا از گلهها و سایر جنبشهای فعال در حوزه اقلیم در سطح جهانی حمایت کنند.
اجرای آنچه که توصیه مینمایید
تا زمانی که گلهها به مقصد نهایی خود در تروندهایم نروژ برسند، بیش از ۲۰ هزار کیلومتر را طی کرده و هزاران نفر را در سراسر جهان درگیر کردهاند. با وجود مسافتهای طولانی و برگزاری رویدادهای متنوع، این گلهها به تعالیم خود وفادار مانده و تأثیرات زیستمحیطی خود را در کمترین حد ممکن نگه میدارند.
این اجرا برخلاف بسیاری از پروژههای ظاهراً سبز، از ابتدا تمامی جنبههای عملیات خود را با هدف حفظ محیط زیست و شعارهای اقلیمی همسو کرده است. این پروژه بهطور برجسته نشان میدهد که هنر نه تنها در جذب مخاطب، بلکه در پیشگامی و توانایی ایجاد تغییرات مثبت در حوزه پایداری، چه قدر قدرتمند است.