حسین پاکدل و عاطفه رضوی درباره نقش زنان و تئاتر در آینده فرهنگ
حسین پاکدل و عاطفه رضوی درباره تئاتر، تاریخ و حقوق زنان: نقش زنان در حرکتهای اجتماعی و آینده فرهنگ ایران
مصاحبه حسین پاکدل و عاطفه رضوی درباره تئاتر، تاریخ، حقوق زنان و نقش زنان در تحولات اجتماعی ایران

حسین پاکدل و عاطفه رضوی همزمان با اجرای نمایش «امر ملوکانه» در گفتوگویی با ایسنا، درباره این اثر نمایشی و وضعیت فرهنگی و رسانهای کشور سخن گفتند. آنها ضمن ابراز رضایت از آگاهی زنان جامعه نسبت به حقوق خود، از مطالبهگری منطقی و آگاهانه زنان تمجید کردند.
نمایش «امر ملوکانه»، آخرین اثر حسین پاکدل پس از چند سال غیبت از صحنه تئاتر است. داستان این اثر درباره عشق «فروغالسلطنه»، یکی از دختران ناصرالدین شاه، و فرهاد میرزا است که در خلال آن به مرور رویدادهای تاریخی دوره قاجار نیز پرداخته میشود. این اثر، به نویسندگی و کارگردانی حسین پاکدل و با بازی عاطفه رضوی در نقش «فروغالسلطنه»، در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر در حال اجرا است.
پاکدل در این گفتگو به علاقهمندی خود به تاریخ اشاره کرد و گفت: تاریخ همواره منبع پایانناپذیری برای درامنویسان است، زیرا در بستر آن میتوان مسائل روز را بازگو کرد. او افزود که دغدغهاش در آثارش، پرداختن به تاریخ و شخصیتهای تاریخی است و در آغاز این نشست درباره اهمیت تاریخ در هنر توضیح داد. او معتقد است جامعه تحت تأثیر زنان است و زنان نقش مهمی در حرکتهای اجتماعی دارند، از جمله در دوران جنگ و دفاع، که مادران با فداکاریهای خود، جامعه را حفظ کردهاند.
عاطفه رضوی، که از ابتدای شکلگیری پروژه در کنار پاکدل به عنوان مشاور حضور داشت، درباره نقش خود در شخصیت «فروغ» گفت. او بیان داشت که زنان در روایت تاریخ نقش پررنگی ندارند، اما شرایط امروز به گونهای است که حقوق خود را بهتر میدانند و مطالبات منطقی دارند. رضوی با اشاره به فاصله زمانی نقش «فروغ»، گفت که احساسات و فشارهای زنان در آن زمان و حال، شباهتهایی دارد، اما تفاوت اصلی در آگاهی و مطالبهگری است.
در ادامه، رضوی درباره اهمیت جزییات در کارهای هنری و تفاوت نگاه مردان و زنان در این زمینه صحبت کرد. او بر این باور است که تاریخ غالباً از زبان مردان روایت میشود و زنان نقش کمرنگتری دارند، اما امروز زنان آگاهتر شدهاند و نقش فعالتری در عرصه هنر دارند. او همچنین درباره تفاوتهای معنای عشق در زمانهای مختلف سخن گفت و ابراز کرد که نسل جدید در بیان احساسات خود آزادتر است و این تغییر را میپذیرد.
رضوی در مورد ظلمهایی که در طول تاریخ به زنان روا شده، معتقد است که این ظلمها گاه ناآگاهانه و بر اساس فرهنگ و عرف جامعه بوده است. او از وفاداری زنان در تاریخ و وفاداری امروز زنان سخن گفت و اشاره کرد که شتاب در حقوقخواهی زنان در سالهای اخیر، بیسابقه است. همچنین، او درباره تفاوتهای زبان تئاتر و نقش استعارهها در اثر، و چالشهای ساخت اثر مستقل در شرایط اقتصادی کنونی توضیح داد.
پاکدل نیز به شرایط ناپایدار تئاتر و ضعف سیاستگذاری اشاره کرد و از رواج کنسرتهای تئاتری و کاهش حمایتهای دولتی انتقاد نمود. او بر اهمیت رسانهها در حفظ اعتبار و نقش آنها در شکلدهی افکار عمومی تأکید کرد و هشدار داد که کاهش اعتماد عمومی، منافع ملی را تهدید میکند.
در بخش دیگری از گفتگو، پاکدل درباره دشواریهای دیده شدن آثار هنری و تغییر سلیقه تماشاگران صحبت کرد و از فقر بازیگر و کاهش سطح کیفی بازیگری در کشور انتقاد نمود. او درباره نقش عاطفه رضوی در اجرای «امر ملوکانه» و استفاده از لهجه ترکی، توضیح داد که این تصمیم برای نشان دادن مظلومیت و زنانگی شخصیت «فروغ» اتخاذ شده است.
رضوی نیز درباره اهمیت متن و چالشهای بازیگری در تئاتر صحبت کرد و بر عریانی و تنهایی بازیگر در صحنه تأکید نمود. او همکاری با همسر و چالشهای آن را نیز شرح داد و گفت که تعارضات و توقعات در این نوع همکاری، کار را سختتر میکند.
در پایان، پاکدل و رضوی بر لذت مسیر هنری و اهمیت عشق و علاقه به هنر تأکید کردند. پاکدل در جمعبندی سخنان خود، هنر را کاملترین و انسانیترین هنر دانست و گفت که تئاتر، صدای انسان است و در هر شرایطی، عشق و علاقه به هنر باید حفظ شود. آنها همچنین بر اهمیت نگاه انتقادی و حمایت فرهنگی در راستای حفظ و توسعه هنر تأکید کردند.