آیا بازار NFT در سال ۲۰۲۵ هنوز زنده است؟ آینده فناوری توکن‌های غیرقابل‌تعویض در هاله‌ای از ابهام

در سال ۲۰۲۱، بازار رمزارزها شاهد رونق بی‌سابقه در حوزه توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) بود؛ زمانی که این فناوری به سرعت توجه عموم و سرمایه‌گذاران را جلب کرد و تصور می‌شد آینده‌ای درخشان در انتظار آن است. در آن دوره، تصاویر دیجیتال مانند مجموعه «بورد ایپس» (Bored Apes) که شامل میم‌های بامزه و منحصر به فرد بودند، هر کدام به قیمت هزاران اتریوم (ETH) معامله می‌شدند و موجی از هیجان و سرمایه‌گذاری را رقم زدند.

با گذر زمان و کاهش تب و تاب بازار، شاهد کاهش ارزش و توجه به NFTها هستیم. اکنون بسیاری از این دارایی‌های دیجیتال دیگر در عرصه کریپتو فعالیت ندارند و از میدان خارج شده‌اند. این وضعیت باعث شده است تا سوالاتی درباره آینده و پایداری این فناوری مطرح شود؛ آیا NFTs می‌توانند دوباره به روزهای اوج خود بازگردند؟

در این مقاله، به بررسی مفهوم NFTs، دلایل محبوبیت آن‌ها و روش‌های ساخت و عرضه این دارایی‌های دیجیتال خواهیم پرداخت. از زمانی که NFTها وارد بازار شدند، افراد متعددی از هنرمندان دیجیتال گرفته تا ستاره‌های سینما و باشگاه‌های ورزشی، به این عرصه پیوسته‌اند. با مطالعه این مطلب، با تمامی جوانب و دلایل محبوبیت NFTs آشنا خواهید شد.

NFT چیست؟

توکن‌های غیرقابل تعویض یا NFTها (Non-Fungible Tokens) نمایانگر دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد هستند که اثبات مالکیت آن‌ها را فراهم می‌کنند. بر خلاف دارایی‌های قابل تعویض مانند پول نقد، که می‌توان آن‌ها را با دارایی مشابه و با ارزش برابر معاوضه کرد، NFTها ویژگی «منحصر به فرد بودن» را دارند و نمی‌توان آن‌ها را با نمونه‌های دیگر جایگزین کرد.

برای نمونه، اثر هنری مونالیزا یا شب‌تاب (Starry Night) هرچند هر دو نقاشی هستند، اما ارزش و جایگاه متفاوتی دارند و نمی‌توان آن‌ها را به‌عنوان دارایی‌های قابل تعویض در نظر گرفت. در واقع، NFTها به عنوان داده‌هایی در کنار دارایی‌های دیجیتال مانند عکس، موسیقی یا ویدئو عمل می‌کنند و اثبات مالکیت فرد بر آن دارایی را تضمین می‌کنند، در حالی که نسخه‌های کپی‌شده آن‌ها در دست دیگران باقی می‌ماند.

اکثراً NFTها نمونه‌های انحصاری و تک‌تک هستند. برای مثال، مجموعه NFTهای generative از کلوب بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) که شامل ۱۰ هزار تصویر میمون است، هر کدام منحصربه‌فرد و یکتا هستند. همین ویژگی کمیابی، ارزش این توکن‌ها را بالا برده است.

اگرچه NFTها از سال ۲۰۱۴ وارد بازار شده‌اند، اما در سال ۲۰۲۱ روند رشد قابل توجهی را تجربه کردند. این جهش عمدتاً تحت تأثیر حمایت‌های چهره‌های سرشناس و ورزشکاران صورت گرفت. اعلام حمایت‌هایی از جمله گریمس (گرایمز) و مت دیمون (Matt Damon)، همچنین موفقیت پروژه‌هایی مانند NBA Top Shot، باعث شد NFTها به‌طور گسترده وارد فضای عمومی شوند و توجه بیشتری را جلب کنند. در پی این روند، تعداد زیادی از افراد به سمت ساخت و معامله NFTها روی آوردند تا از این رونق بهره‌مند شوند.

نحوه عملکرد توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs)

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) بر بستر بلاک‌چین، که یک دفتر کل دیجیتال عمومی است، ثبت می‌شوند. در اغلب موارد، NFTs بر روی بلاک‌چین اتریوم ثبت می‌شوند، اما برخی از آن‌ها بر روی بلاک‌چین‌های جایگزین مانند سولانا و پالی‌گان نیز میزبانی می‌شوند.

فرایند ساخت NFT به «میمینگ» معروف است و شامل افزودن گواهی دیجیتال به اثر هنری و ثبت آن در بلاک‌چین می‌شود. این گواهی دیجیتال مالکیت فرد بر اثر را تایید کرده و تاریخچه تراکنش‌های آن را ثبت می‌کند. در صورت خرید NFT از شخص دیگر، تمامی مالکان قبلی آن در گواهی دیجیتال قابل مشاهده است.

مانند بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال، NFTs در کیف‌پول دیجیتال نگهداری می‌شوند. بر خلاف کیف‌پول‌های فیزیکی که پول را نگهداری می‌کنند، کیف‌پول‌های دیجیتال امکان دسترسی به NFTs ثبت شده در بلاک‌چین را فراهم می‌آورند.

کاربردهای توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs)

NFTها در اصل برای اثبات مالکیت دارایی‌های دیجیتال و جلوگیری از کلاه‌برداری طراحی شده‌اند، اما با پیشرفت‌های حوزه، کاربردهای متنوع‌تری یافته‌اند. از جمله این موارد می‌توان به استفاده در حوزه هنر دیجیتال، کلکسیون‌های مجازی، بازی‌های ویدیویی و مواردی مانند توکن‌سازی دارایی‌های فیزیکی اشاره کرد. همچنین، در بازارهای مالی، NFTها به عنوان ابزارهای جدید برای سرمایه‌گذاری و ایجاد فرصت‌های درآمدزایی به کار می‌روند، به ویژه در قالب پروژه‌های مبتنی بر بلاک‌چین و رمزارزهای مرتبط. این تنوع در کاربردها نشان‌دهنده پتانسیل بالای NFTها در تحول فضای دیجیتال و اقتصاد نوین است.

گواهی‌های مالکیت

یکی از کاربردهای اصلی NFTها، اثبات مالکیت دارایی دیجیتال است. برای نمونه، اگر شما توکن NFT مربوط به CryptoPunks شماره ۱۲۴ را در اختیار دارید، هرچند دیگران می‌توانند تصویر آن را ذخیره کنند، اما تنها شما مالک قانونی آن هستید؛ چرا که دارا بودن گواهی دیجیتال مالکیت، هویت شما را در این حوزه تثبیت می‌کند.

کلکسیون‌های دیجیتال

برخی از NFTها به عنوان کلکسیون‌های دیجیتال طراحی شده‌اند، مشابه جمع‌آوری تمبر یا کارت‌های بیسبال در دنیای فیزیکی. پلتفرم‌هایی مانند NBA تاپ شات (NBA Top Shot) و توپس NFT (Topps NFTs) با وارد کردن کلکسیون‌های ورزشی به دنیای دیجیتال، امکان معامله و تبادل این دارایی‌های دیجیتال را برای جمع‌آورندگان فراهم کرده‌اند. این رویکرد نوین، تحولی در حوزه کلکسیون‌های ورزشی و سرگرمی ایجاد کرده است و نشان می‌دهد که چگونه فناوری بلاک‌چین و توکن‌های غیرقابل تعویض، انقلابی در بازارهای جمع‌آوری و معامله دارایی‌های فرهنگی و ورزشی به راه انداخته است.

ابزارهای سرمایه‌گذاری

نایاب بودن توکن‌های NFT (توکن‌های غیرقابل تعویض) آن‌ها را به ابزارهای جذابی برای سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی تبدیل کرده است. بسیاری از جمع‌آوری‌کنندگان، با خرید این توکن‌ها در قیمت‌های پایین در ابتدای عرضه و فروش آن‌ها در کوتاه‌مدت پس از افزایش ارزش، به روش «فلیپ» (flip) روی آورده‌اند. در مقابل، گروهی دیگر ترجیح می‌دهند این دارایی‌های دیجیتال را نگه دارند و انتظار دارند ارزش آن‌ها در آینده چند برابر شود.

مدارک مربوط به املاک و مستغلات

NFTها در واقع سوابق دیجیتال هستند که بر بستر بلاک‌چین ثبت و امن می‌شوند، و این امر آن‌ها را در برابر تغییر و دستکاری مقاوم می‌سازد. در حوزه املاک و مستغلات، می‌توان از NFTها به عنوان سندهای دیجیتال زمین استفاده کرد تا فرآیند انتقال مالکیت سریع‌تر انجام شود و تغییرات ارزش املاک به‌راحتی قابل رصد باشد. این فناوری نوین پتانسیل تحول در معاملات ملکی را دارد و می‌تواند کارایی و شفافیت بازار را افزایش دهد.

اقلام بازی‌های ویدیویی

بازی‌های مبتنی بر NFT در صنعت بازی‌های دیجیتال روند رو به رشد قابل توجهی دارند. گیمرها در این نوع بازی‌ها، آیتم‌های منحصر به فرد و کمیاب درون بازی را جمع‌آوری می‌کنند که می‌توانند از آن‌ها برای ارتقاء شخصیت‌های خود بهره‌مند شوند. در کنار این، بازی‌هایی مانند Axie Infinity (اکسی اینفینیتی) از مدل play-to-earn بهره می‌برند؛ در این سیستم، کاربران با پرورش موجودات دیجیتال، در نبردها شرکت می‌کنند و قادرند آیتم‌های ارزشمند را با پول واقعی معامله کنند. این روند، تحولی در عرصه بازی‌های آنلاین و اقتصاد دیجیتال ایجاد کرده است.

پلتفرم‌های کلیدی در حوزه توکن‌های غیرقابل‌معاوضه

فضای NFT (توکن‌های غیرقابل تعویض) فراتر از هنر دیجیتال و بازارهای تخصصی آن است و با ورود بخش‌های مختلف صنعت و فعالان جدید، روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود. در این حوزه، پلتفرم‌های متعددی فعالیت می‌کنند که نقش مهمی در توسعه و تسهیل معاملات دارند. برخی از این پلتفرم‌ها شامل بازارهای بزرگ و شناخته‌شده مانند OpenSea، Rarible و Mintable می‌شوند که امکانات متنوعی برای خرید، فروش و عرضه NFT فراهم می‌کنند. همچنین، پروژه‌هایی مانند کت‌کوین (کت‌کوین) و شیبا اینو (Shiba Inu) وارد عرصه NFT شده‌اند و بستری برای خلق و عرضه توکن‌های خاص فراهم کرده‌اند. با رشد این بازار، نقش پلتفرم‌های جدید و ابزارهای نوین در تسهیل فرآیندهای معاملاتی و مدیریت دارایی‌های دیجیتال روزبه‌روز پررنگ‌تر می‌شود.

بازارهای فروش توکن‌های غیرقابل تعویض

بازارهای برتر NFT مانند اوپن‌سی (OpenSea)، راریبل (Rarible) و کوین‌بیس NFT (Coinbase NFT) به عنوان مراکز اصلی در عرصه توکن‌های غیرقابل تعویض شناخته می‌شوند. این پلتفرم‌ها میزبان مجموعه‌های دیجیتال ساخته‌شده توسط خالقان متنوع هستند و آنها را برای فروش در معرض دید عموم قرار می‌دهند. علاوه بر این، بسیاری از این بازارها میزبان رویدادهای عرضه اولیه NFT (NFT drops) هستند که در طی آن پروژه‌های جدید در حوزه NFT معرفی و عرضه می‌شوند.

در عین حال، بازیگران قدیمی و معتبر در دنیای هنرهای زیبا مانند ساتبیز (Sotheby’s) و کریستی (Christie’s) وارد حوزه NFT شده‌اند. به‌خصوص، کریستی در سال ۲۰۲۱ میزبان حراجی بود که در آن بیپل (Beeple) اثر دیجیتال «هر روزها: ۵۰۰۰ روز اول» (Everydays: The First 5000 Days) را به قیمت بی‌سابقه ۶۹ میلیون دلار به فروش رساند. این رویداد نشانگر اهمیت روزافزون NFT در بازار هنر جهانی است.

پلتفرم‌های راه‌اندازی توکن‌های غیرقابل‌تعویض

راه‌اندازی یک پروژه NFT به صورت مستقل برای بسیاری از هنرمندان و توسعه‌دهندگان چالش‌برانگیز است. در این زمینه، پلتفرم‌های لانچ‌پد NFT نقش حیاتی ایفا می‌کنند و با ارائه خدمات جمع‌آوری سرمایه و استراتژی‌های بازاریابی، فرآیند راه‌اندازی مجموعه‌های NFT را تسهیل می‌نمایند. این شرکت‌ها با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، کمک می‌کنند تا هنرمندان و پروژه‌های نوپا بتوانند در بازار پررقابت رمزارز و NFT جایگاه خود را پیدا کنند و توجه سرمایه‌گذاران و جامعه کاربران را جلب کنند.

متاورس، فضای مجازی سه‌بعدی و تعاملی

متاورس را می‌توان به عنوان دنیای مجازی شبیه به آنچه در فیلم «بازیکن آماده» (Ready Player One) نمایش داده شده، توصیف کرد. هرچند هنوز به آن سطح نرسیده‌ایم، اما پلتفرم‌هایی مانند دیسنترالند (Decentraland) امکان ساخت، تعامل و بازی در LANDهای قابل شخصی‌سازی را برای کاربران فراهم می‌کنند. این فضاها به عنوان بخش‌هایی از جهان مجازی در حال توسعه، فرصت‌هایی نوین برای فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و سرگرمی در بستر بلاک‌چین فراهم می‌آورند.

نحوه ساخت توکن غیرقابل‌معاوضه (NFT)

پس از آشنایی با مفهوم NFT (توکن غیرقابل تعویض)، درمی‌یابیم که فرآیند ساخت این نوع دارایی دیجیتال در بازار رمزارز نسبتاً ساده است. تنها کافی است از نرم‌افزارهای خلاقانه مورد علاقه‌تان، استعداد هنری و رمزارز در کیف پول دیجیتال خود بهره‌مند باشید.

مراحل ساخت NFT در شش گام ساده عبارت است از: ابتدا ایده‌ای خلاقانه ارائه دهید. بر اساس هدف خود، می‌توانید اثری خلق کنید که یا برای عموم جذاب باشد یا تنها برای جمع محدودی از علاقه‌مندان ارزشمند باشد. سپس بر روی اثر هنری کار کنید و با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی، ایده‌تان را به واقعیت تبدیل کنید. در صورت تمایل به ساخت مجموعه‌های بزرگ مانند BAYC، می‌توانید از اسکریپت‌های تولید هنر استفاده کنید. پس از تکمیل، فایل نهایی را ذخیره و نسخه پشتیبان تهیه کنید تا در صورت بروز مشکل، روند کار متوقف نشود.

در مرحله بعد، باید در یک صرافی ارز دیجیتال ثبت‌نام کنید و کیف پول رمزارزی خود را به حساب کاربری متصل کنید. پس از آن، گزینه “Mint” یا همان تولید را انتخاب کنید و فرآیند را طی نمایید. در نهایت، هزینه گس (Gas Fee) را پرداخت کنید تا NFT شما به صورت رسمی در شبکه ثبت و منقش شود.

برای کسب اطلاعات جامع‌تر، پیشنهاد می‌شود راهنمای کامل ما در زمینه ساخت NFT را مطالعه کنید.

روش‌های تبلیغ و بازاریابی NFT

پس از آپلود کردن NFT خود در بازارهای دیجیتال، مرحله مهم بعدی، تبلیغ آن برای جذب خریداران است. در این حوزه، موفق‌ترین پروژه‌ها معمولاً تیم‌های بازاریابی قوی و استراتژی‌های هدفمند دارند. برای ارتقای دیده شدن NFT، راهکارهای مؤثر شامل ایجاد حساب‌های کاربری اختصاصی در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر و اینستاگرام است که محتوای مربوط به آثار و بروزرسانی‌های پروژه را منتشر می‌کنند.

همچنین، راه‌اندازی گروه‌های دیسکورد جهت ایجاد جامعه‌ای فعال و وفادار، نقش مهمی در جذب خریداران اولیه دارد. همکاری با اینفلوئنسرهای حوزه NFT و رمزارز نیز می‌تواند به شدت در افزایش شناخت و اعتبار پروژه تاثیرگذار باشد. استفاده از این استراتژی‌ها، کلید موفقیت در بازار رقابتی NFT است.

آیا توکن‌های غیرقابل تعویض منسوخ شده‌اند؟

در سال ۲۰۲۱، بازار توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTها) شاهد رشد قابل توجه و انفجاری بود، اما در سال ۲۰۲۵، این هیجان به تدریج فروکش کرده و تنها عده معدودی از فعالان حوزه رمزارز همچنان به آن می‌پردازند. در آن زمان، NFTها بیشتر نماد وضعیت اجتماعی و فرهنگی بودند تا ابزار معاملاتی در بازارهای تخصصی، و مجموعه‌های دیجیتال مانند کت‌کویین (کت‌کوین)، شیبا اینو (شیبا اینو) و دیگر آثار هنری در برنامه‌های زنده تلویزیونی به نمایش گذاشته می‌شدند و وعده‌هایی درباره دوام بلندمدت آن‌ها داده می‌شد.

با این حال، اظهار نظر مبنی بر مرگ NFTها زودهنگام است. تا سال ۲۰۲۵، کاربردهای این فناوری فراتر از آثار هنری و مجموعه‌های کلکسیونی رفته و تمرکز بر بهره‌برداری در حوزه‌های واقعی مانند املاک مجازی، بازی‌های ویدیویی و مالکیت فکری است. NFTها به عنوان ابزارهای مالکیت دیجیتال، توکن‌سازی دارایی‌ها و حتی احراز هویت غیرمتمرکز در حال توسعه هستند و نقش مهمی در ایجاد ارزش خارج از حباب‌های سفته‌بازی ایفا می‌کنند. با پیشرفت فناوری بلاک‌چین، این توکن‌ها به ابزارهای کلیدی در اقتصاد دیجیتال بدل شده‌اند.

کاهش ارزش توکن‌های غیرقابل‌تعویض در سال ۲۰۲۵

سلطه و نفوذ پروژه‌های NFT مانند CryptoPunks کاهش یافته است، چرا که پروژه‌های نوظهور با نوآوری‌های خود مرزهای مفهوم NFT را گسترده‌تر کرده‌اند. اگرچه CryptoPunks هنوز هم به عنوان اولین مجموعه دیجیتال جمع‌آوری‌شدنی و نماد فرهنگی مهم شناخته می‌شود، اما روند توسعه این حوزه به سمت پروژه‌هایی مانند CloneX، آوزوکی و Pudgy Penguins سوق یافته است. این پروژه‌ها فراتر از هنرهای سفته‌بازی عمل کرده و تجربه‌های مبتنی بر جامعه، ادغام در متاورس و کاربردهای دنیای واقعی را در دستور کار قرار داده‌اند.

برای حفظ مشارکت فعال کاربران، پروژه‌هایی مانند Pudgy Penguins با عرضه کالاهای فیزیکی و تجربه‌های خاص برای دارندگان، موفقیت‌هایی کسب کرده‌اند. در همین حال، آوزوکی با ایجاد محیطی مبتنی بر جامعه و اتصال چندپلتفرمی، توانسته جایگاه خود را تثبیت کند، و CloneX از استودیو RTFKT با همکاری با شرکت‌های معتبر، در دنیای دیجیتال و فیزیکی جایگاه محکمی پیدا کرده است.

اگرچه هیجان اولیه پیرامون NFT کاهش یافته است، اما فناوری بنیادین این حوزه همچنان در حال رشد است. NFTها دیگر صرفاً ابزارهای سفته‌بازی یا سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت نیستند، بلکه به عناصر حیاتی در اقتصاد دیجیتال پایدار تبدیل شده‌اند. پروژه‌های امروزی تمرکز خود را بر خلق تجربیات دیجیتال منحصربه‌فرد، تقویت روابط در دنیای واقعی و توسعه جوامع گذاشته‌اند تا ارزش‌های ماندگار و معناداری ایجاد کنند.

منبع: کریپتو.نیوز