تاریخچه سقوط Mt Gox؛ بزرگ‌ترین فاجعه رمزارز جهان و درس‌های امنیتی برای آینده بازار کریپتو

سقوط مائونت گاکس (Mount Gox)، که زمانی بزرگ‌ترین صرافی رمزارز جهان به شمار می‌رفت، درسی عبرت‌آموز درباره ریسک‌ها و چالش‌های حوزه ارزهای دیجیتال است. پس از ده سال از فروپاشی این پلتفرم، طلبکاران موفق به دریافت جبران خسارت شدند، اما این مدت زمان طولانی نشان‌دهنده ضعف در سیستم‌های امنیتی و مدیریتی بود.

این فاجعه، نه تنها تأثیر مستقیم بر اعتماد کاربران و سرمایه‌گذاران داشت، بلکه باعث شد تا صنعت رمزارز به طور کلی رویکرد خود را نسبت به امنیت و حفاظت دارایی‌ها بازنگری کند. در نتیجه، توسعه‌دهندگان و فعالان بازار، تدابیر و استانداردهای جدیدی برای افزایش امنیت و کاهش خطرات سرقت و هک اتخاذ کردند.

مِن‌گاکس چیست؟

داستان تاریخچه بیت‌کوین و بازار رمزارزها به سال ۲۰۰۷ بازمی‌گردد، زمانی که پروژه‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال هنوز در مراحل ابتدایی بودند. در آن سال، جِد مَک‌کِیلب (Jed McCaleb)، توسعه‌دهنده آمریکایی، پلتفرمی با نام «مِجیک: تبادل آنلاین کارت‌های بازی» (Magic: The Gathering Online Exchange یا MTGOX) را بر روی وب‌سایت mtgox.com راه‌اندازی کرد. این پلتفرم به منظور معامله کارت‌های بازی فانتزی «مِجیک: تورِی‌گِیتینگ» طراحی شده بود.

سه سال بعد، پس از آشنایی با بیت‌کوین، مَک‌کِیلب تصمیم گرفت این پلتفرم را به یک صرافی رمزارز تبدیل کند. اما حدود یک سال پس از این تغییر، او تصمیم گرفت پلتفرم را به مارک کارپلس (Mark Karpeles)، توسعه‌دهنده فرانسوی ساکن ژاپن، بفروشد، با این استدلال که فرصت کافی برای مدیریت پروژه ندارد.

در طول این مدت، Mt Gox به سرعت محبوبیت پیدا کرد. تا سال ۲۰۱۱، این پلتفرم هزاران کاربر فعال داشت و تا سال ۲۰۱۳، بیش از ۷۰ درصد از تراکنش‌های بیت‌کوین در سطح جهان را مدیریت می‌کرد.

در فوریه ۲۰۱۴، Mt Gox فعالیت‌های تجاری خود را متوقف کرد و در آوریل همان سال، درخواست ورشکستگی در آمریکا ثبت شد. این بحران پس از آن رخ داد که ۸۵۰ هزار بیت‌کوین، به ارزش حدود ۴۵۰ میلیون دلار در آن زمان، از کیف‌پول‌های این پلتفرم سرقت شد. این سرقت، بزرگ‌ترین در نوع خود تا آن زمان بود و اعتماد بسیاری از فعالان بازار بیت‌کوین را زیر سوال برد.

بررسی جزئیات ورشکستگی صرافی Mount Gox

در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۱۴، صرافی مای‌تی‌گاکس (Mt. Gox) ناگهان تمامی تراکنش‌های بیت‌کوین (Bitcoin) را متوقف کرد و ظرف چند ساعت، وب‌سایت آن از دسترس خارج شد. در پی این اتفاق، مشخص شد که حدود ۷۵۰ هزار بیت‌کوین متعلق به کاربران طی چند سال به سرقت رفته است و این پلتفرم قادر به جبران خسارت نبود. تنها چهار روز پس از این رویداد، در ۲۸ فوریه، مای‌تی‌گاکس اعلام ورشکستگی کرد و فعالیت خود را متوقف ساخت.

در پرونده ورشکستگی، این صرافی فاش کرد که علاوه بر سرقت‌های انجام‌شده از حساب‌های کاربران، هکرها همچنین ۱۰۰ هزار بیت‌کوین از موجودی‌های داخلی صرافی را به سرقت برده‌اند. این رقم در مجموع به حدود ۸۵۰ هزار بیت‌کوین رسید که معادل تقریبی ۷ درصد از کل عرضه بیت‌کوین در آن زمان بود.

تحقیقات نشان داد که هکرها در سپتامبر ۲۰۱۱ کلید خصوصی یکی از کیف‌پول‌های مای‌تی‌گاکس را سرقت کرده بودند. این کلید به آنها امکان کنترل جریان دارایی‌های رمزارز درون صرافی را می‌داد و به تدریج طی چند سال، موجودی‌های این پلتفرم را تخلیه کردند.

در مه ۲۰۱۶، صرافی کراکن (Kraken)، که در تحقیقات همکاری داشت، روند جمع‌آوری و بررسی ادعاهای طلبکاران را به پایان رساند. بر اساس تحلیل‌ها، حدود ۲۴ هزار و ۷۵۰ کاربر برای دریافت جبران خسارت درخواست داده بودند.

کارشناسان، از جمله شرکت امنیتی توکیو وایز‌سِک (WizSec)، اعتقاد دارند که سرقت‌ها از سال ۲۰۱۱ آغاز شده است. در آن زمان، مای‌تی‌گاکس حدود ۴۰۰ هزار دلار بیت‌کوین از دست داده بود. این روند ادامه یافت و در سال ۲۰۱۳، به اوج سهم بازار خود رسید. اما در سال ۲۰۱۴، مشکلات شروع شد؛ کاربران از کندی در فرآیند برداشت شکایت کردند و نهایتاً تمام تراکنش‌های برداشت مسدود شد و میزان خسارت‌های وارده به صورت عمومی اعلام شد.

پرداخت‌های شرکت Mt Gox به طلبکاران

در سپتامبر ۲۰۱۸، دادگاه ژاپن طرح بازسازی شرکت Mt Gox را تصویب کرد که بر اساس آن طلبکاران این صرافی مجاز خواهند بود تا حدود یک میلیارد دلار جبران خسارت دریافت کنند.

اولین پرداخت‌ها در دسامبر ۲۰۲۳ انجام شد، تقریباً ده سال پس از آن که دارایی‌های سرمایه‌گذاران در فوریه ۲۰۱۴ مسدود شده بود. تا مارس ۲۰۲۵، همچنان حدود ۳۵ هزار بیت‌کوین در اختیار Mt Gox قرار دارد که ارزش آن‌ها در آن زمان بالغ بر ۳.۰۸ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

در سال گذشته، این صرافی مهلت بازپرداخت طلبکاران را تمدید کرد و موعد نهایی را از ۳۱ اکتبر ۲۰۲۴ به ۳۱ اکتبر ۲۰۲۵ تغییر داد، که دلیل آن تأخیر در فرآیند تایید و پرداخت بود.

اخبار مربوط به Mt Gox در سال ۲۰۲۵

در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۲۵، شرکت آرکهام اینتلیجنس (Arkham Intelligence) از تحرکات قابل توجه در کیف پول مربوط به مایتی گاکس (Mt Gox) خبر داد. بر اساس گزارش‌ها، مجموعاً ۸۹۳ بیت‌کوین به یک آدرس جدید منتقل شده است، در حالی که ۱۰ هزار و ۶۰۸ بیت‌کوین دیگر به کیف پول دیگری تحت کنترل مایتی گاکس واریز شده است. همچنین، مقدار ناچیزی معادل ۰.۰۰۰۰۱۷ بیت‌کوین به کراکن (Kraken) ارسال شده که احتمالاً برای آزمایش انجام گرفته است.

این تحرکات موجب گمانه‌زنی‌هایی درباره ارتباط این انتقال‌ها با پرداخت‌های آتی به طلبکاران شده است. این حرکت‌ها پس از انتقال‌های قابل توجه قبلی در این ماه صورت گرفته است، از جمله ۱۲ هزار بیت‌کوین در تاریخ ۶ مارس و ۱۱ هزار و ۸۳۳ بیت‌کوین در ۱۱ مارس. پلتفرم Spot On Chain همچنین اعلام کرد که برخی از این انتقال‌ها در نهایت در صرافی بیت‌استمپ (Bitstamp) ثبت شده است.

هکر مسئول حمله به سایت Mt Gox چه کسی بود؟

در حالی که هنوز هویت دقیق فرد یا گروه مسئول هک بزرگ Mt Gox مشخص نشده است، پرسش درباره‌ی پشت‌پرده این حمله در دنیای رمزارزها همچنان مطرح است. برخی تحلیل‌گران معتقدند ممکن است این حمله از داخل سازمان صورت گرفته باشد، یعنی فردی با دسترسی به سیستم‌های پلتفرم، اقدام به نفوذ کرده باشد. در مقابل، برخی دیگر فرضیه می‌کنند که هکرهای کره‌شمالی ممکن است در پس‌زمینه این حمله قرار داشته باشند، با هدف ایجاد بی‌نظمی در بازارهای مالی جهانی.

با وجود این، تاکنون هیچ مدرک قاطع و موثقی برای اثبات یکی از این فرضیه‌ها ارائه نشده است و هویت واقعی هکرها همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.

مروری بر پرونده بیت‌کوین در صرافی Mt. Gox

در اوایل فعالیت بیت‌کوین، شرکت Mt Gox به‌عنوان یکی از قدرتمندترین پلتفرم‌های تبادل ارز دیجیتال شناخته می‌شد. در آن دوره، ارزش بیت‌کوین از کمتر از یک دلار به بیش از هزار دلار رسید و اگر Mt Gox همچنان جایگاه خود را حفظ می‌کرد، بی‌تردید امروز بزرگ‌ترین صرافی رمزارز جهان بود و حجم معاملات میلیاردی را مدیریت می‌کرد.

با این حال، سقوط این شرکت تأثیر قابل‌توجهی بر امنیت بازار رمزارزها گذاشت و موجب شد نهادهای ناظر وارد میدان شوند و سیاست‌های حفاظت از مشتریان را در دستور کار قرار دهند. در جریان هک معروف، Mt Gox حدود ۸۵۰ هزار بیت‌کوین (BTC) را از دست داد که بخش قابل‌توجهی از آن ناشی از بی‌توجهی مدیران شرکت و نقص‌های امنیتی بود.

این خسارت‌ها، همراه با اتهامات مربوط به سهل‌انگاری مدیریتی، طی سال‌های بعد موضوع پرونده‌های حقوقی متعددی شد. پس از گذشت سال‌ها، دارایی‌های باقی‌مانده از شرکت Mt Gox هنوز در معرض ادعاهای حقوقی قرار دارد و پرونده‌های مربوط به این سقوط بزرگ در دنیای رمزارزها همچنان ادامه دارد.

منبع: کریپتو.نیوز