سولانا (Solana): سریع‌ترین و اقتصادی‌ترین بلاک‌چین برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز و دیفای در سال 2024

فناوری بلاک‌چین در حال توسعه سریع است و شبکه سولانا (Solana)، یکی از پروژه‌های برجسته و نویدبخش در حوزه رمزارزها، همچنان جایگاه خود را تثبیت می‌کند. با کارمزدهای پایین تراکنش‌ها و سرعت بالای شبکه، سولانا به یکی از مراکز مهم برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز تبدیل شده است.

در این گزارش، به بررسی عمیق‌تر رمزارز سولانا، ویژگی‌های کلیدی آن، نحوه عملکرد، روند قیمتی و همچنین مقایسه این شبکه با سایر شبکه‌های بلاک‌چین خواهیم پرداخت.

سولانا چیست؟

در مارس ۲۰۲۰، رمزارز سولانا (Solana) وارد بازار شد و در مدت کوتاهی توانست جایگاه قابل توجهی در رتبه‌بندی بازار به دست آورد. هم‌اکنون، این پروژه در جایگاه پنجم بر اساس ارزش بازار قرار دارد و ارزش کل آن به حدود ۸۱.۷ میلیارد دلار رسیده است.

پروژه سولانا با ارائه یک بستر جامع، توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا به سادگی برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) را ساخته و مقیاس‌پذیری آن‌ها را ارتقا دهند. این امر به‌دلیل سرعت تراکنش بالا و کارمزدهای پایین، که از چالش‌های اصلی شبکه‌های بلاک‌چین دیگر محسوب می‌شود، بسیار تسهیل شده است.

سولانا از مکانیزم اثبات سهام (PoS) بهره می‌برد و علاوه بر آن، فناوری اثبات تاریخ (PoH) را نیز در کنار دارد که این ترکیب نقش مهمی در افزایش مقیاس‌پذیری شبکه بدون کاهش امنیت و تمرکززدایی ایفا می‌کند.

اولین بلاک شبکه سولانا چه زمانی ساخته شد؟

بلاک‌چین سولانا در تاریخ ۱۶ مارس ۲۰۲۰ با ایجاد بلوک جنسیس (Genesis Block) راه‌اندازی شد و همزمان شبکه اصلی آن فعالیت خود را آغاز کرد. این پلتفرم از ابتدا بر ارائه کارایی بالا، سرعت پردازش گسترده و هزینه‌های تراکنش رقابتی تمرکز داشته است. به دنبال این ویژگی‌ها، سولانا به سرعت مورد توجه بسیاری از پروژه‌های رمزارزی قرار گرفت و اکنون یکی از پرکاربردترین شبکه‌های بلاک‌چین در جهان کریپتو به شمار می‌رود.

ویژگی‌های کلیدی سولانا

سولانا (Solana) یکی از بلاک‌چین‌های پیشرو در حوزه فناوری‌های نوین است که به دلیل ویژگی‌های فنی منحصربه‌فرد، توجه توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است. در ادامه، مهم‌ترین امکانات و قابلیت‌های کلیدی این شبکه را که برای توسعه‌دهندگان تازه‌کار و فعالان بازار رمزارز اهمیت دارد، بررسی می‌کنیم.

نخستین ویژگی برجسته سولانا، توان عملیاتی بسیار بالا است؛ این شبکه ادعا می‌کند که می‌تواند بیش از 65 هزار تراکنش در ثانیه را پردازش کند. این سرعت بی‌نظیر، امکان ارائه تجربه کاربری بی‌وقفه و روان در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ساخته‌شده بر بستر آن را فراهم می‌آورد.

از دیگر نکات مهم، معماری مقیاس‌پذیر سولانا است که از دو مکانیزم اثبات سهام (PoS) و اثبات تاریخ (PoH) بهره می‌برد. این ترکیب، امکان حفظ امنیت و تمرکززدایی در کنار مقیاس‌پذیری بالا را میسر می‌سازد، بدون اینکه یکی بر دیگری غلبه کند.

در کنار این‌ها، هزینه تراکنش‌ها در سولانا بسیار پایین است؛ به طور میانگین، هر تراکنش تنها حدود ۲۵۰ هزارم دلار هزینه دارد. این ویژگی، سولانا را به گزینه‌ای جذاب برای انجام تراکنش‌های مالی در اکوسیستم خود بدل کرده است. کاهش هزینه‌ها، کاربران را ترغیب می‌کند تا ترجیحاً از سولانا به جای دیگر بلاک‌چین‌ها استفاده کنند، که این امر در بلندمدت می‌تواند میزان کاربرهای آن را افزایش دهد.

علاوه بر این، سولانا ابزارهای متنوعی برای توسعه‌دهندگان وب3 در اختیار قرار می‌دهد. مهم‌ترین آن‌ها، کیت توسعه نرم‌افزار سولانا (SDK) است که امکان ساخت، استقرار و آزمایش برنامه‌های غیرمتمرکز را در بستر این شبکه فراهم می‌کند. این ابزار، فرآیند توسعه را سریع‌تر و کارآمدتر می‌سازد و توسعه‌دهندگان را در بهره‌برداری بهتر از قابلیت‌های سولانا یاری می‌دهد.

در نهایت، کاربردهای سولانا در چه حوزه‌هایی است و چگونه عمل می‌کند؟ این پرسش از سوی بسیاری مطرح می‌شود که در ادامه، به بررسی نقش و عملکرد این شبکه در اکوسیستم رمزارز و فناوری‌های نوین خواهیم پرداخت.

نحوه عملکرد شبکه سولانا چگونه است؟

سولانا (Solana) از مکانیزم‌های اجماع منحصر به فردی بهره می‌برد که هدف آن افزایش مقیاس‌پذیری و کاهش هزینه تراکنش‌ها برای پروژه‌های فعال در اکوسیستم است. این شبکه از مدل هیبریدی اجماع استفاده می‌کند که ترکیبی از اثبات سهام (PoS) و اثبات تاریخچه (PoH) است، موضوعی مهم برای درک نحوه عملکرد سولانا.

در مدل اثبات سهام، اعتبارسنج‌ها (validatorها) با استفاده از توکن‌های سولانا (SOL) اقدام به تولید بلوک‌های جدید می‌کنند و در ازای آن، پاداش دریافت می‌نمایند. این فرآیند امنیت و بهره‌وری انرژی را در اکوسیستم تضمین می‌کند و نقش مهمی در جذب کاربران جدید و حفظ یکپارچگی شبکه دارد.

علاوه بر PoS، سولانا از اثبات تاریخچه (PoH) بهره می‌برد که به‌عنوان لایه‌ای ثانویه از امنیت عمل می‌کند. در این روش، زمان‌بندی و رویدادها در قالب توالی زمانی منظم ثبت می‌شوند، بدون نیاز به تایید توسط اعتبارسنج‌ها برای ترتیب‌دهی تراکنش‌ها. این فرآیند امکان پردازش همزمان تراکنش‌های متعدد را فراهم می‌کند و به این ترتیب، کارایی و ظرفیت تراکنش‌های شبکه به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.

در نتیجه، هر تراکنش جدید ابتدا توسط مکانیزم PoH تایید می‌شود که زمان‌بندی آن را مشخص می‌کند، و سپس اعتبارسنج‌ها وظیفه تایید نهایی را بر عهده می‌گیرند. این رویکرد، سرعت تایید تراکنش‌ها را بهبود می‌بخشد و همزمان امنیت کلی شبکه را تقویت می‌کند.

تاریخچه قیمت سولانا

در بازار رمزارزها، سولانا (SOL) شاهد نوسانات قابل توجهی بوده است. این رمزارز در اوج تاریخی خود در سال ۲۰۲۱ به قیمت ۲۵۹.۹۶ دلار رسید، اما در سال ۲۰۲۲ و در دوره بازار خرسی، با کاهش شدیدی مواجه شد و در دسامبر همان سال به کمترین سطح خود، یعنی حدود ۷.۸۰ دلار، سقوط کرد.

در لحظه نگارش این گزارش، ارزش بازار سولانا (Solana) به حدود ۸۲.۷۷ میلیارد دلار رسیده است، در حالی که ارزش کامل آن پس از در نظر گرفتن تمام سکه‌ها و توکن‌های در گردش، به حدود ۱۰۳.۳۸ میلیارد دلار برآورد می‌شود. در بیست و چهار ساعت گذشته، حجم معاملات سولانا به ۳.۶۳ میلیارد دلار رسید که نشان‌دهنده نوسانات قابل‌توجه در فعالیت‌های بازار این رمزارز است.

در بازه قیمتی، سولانا در هفته گذشته بین ۱۶۲.۴۷ دلار تا ۱۷۸.۳۲ دلار نوسان داشته است. هم‌اکنون قیمت آن در حدود ۱۷۶ دلار است که نشان‌دهنده رشد حدود ۱۳ درصدی در مدت هفت روز اخیر است و روند صعودی بازار این رمزارز را تایید می‌کند.

مقایسه بلاک‌چین سولانا با دیگر شبکه‌ها

سلانا (Solana) در رتبه‌های برتر بازار رمزارزها قرار دارد و یکی از ده بلاک‌چین برتر جهان از نظر شاخص‌های کلیدی عملکرد و تعداد کاربران فعال است. در این گزارش، به مقایسه این شبکه با سه بلاک‌چین محبوب دیگر در بازار کریپتوکارنسی خواهیم پرداخت.

مقایسه سولانا و بیت‌کوین

در زمان نگارش این گزارش، ارزش قفل‌شده کل در شبکه سولانا (Solana) حدود ۶.۲۸ میلیارد دلار برآورد می‌شود، در حالی که ارزش بازار آن به حدود ۸۲.۷۷ میلیارد دلار رسیده است. در مقابل، بیت‌کوین (Bitcoin) با هدف بهبود مقیاس‌پذیری و کاهش کارمزد تراکنش‌ها، ارزش قفل‌شده‌ای در حدود ۴۲۹.۵۲ میلیون دلار دارد. اما سولانا با دستیابی به این هدف، توانسته است محیطی مناسب برای توسعه پروژه‌های جدید فراهم کند و به همین دلیل همچنان مورد توجه توسعه‌دهندگان و کاربران قرار دارد که به دنبال بهره‌مندی از کارمزدهای پایین و سرعت بالا در تراکنش‌ها هستند.

مقایسه سولانا و اتریوم

اتریوم (Ethereum)، دومین رمزارز پرکاربرد جهان پس از بیت‌کوین (Bitcoin)، با ارزش قفل شده در پروتکل‌های دیفای (TVL) حدود ۱۲۱.۲۶ میلیارد دلار و ارزش بازار نزدیک به ۲۹۷.۶۴ میلیارد دلار، جایگاه تثبیت‌شده‌ای در عرصه مالی غیرمتمرکز دارد. این ارقام نشان‌دهنده سلطه قوی اتریوم در حوزه دیفای و توسعه پروژه‌های مبتنی بر قراردادهای هوشمند است.

در مقابل، سولانا (Solana) با برتری قابل توجه در سرعت پردازش تراکنش‌ها و کاهش هزینه‌های مربوطه، رقابت سختی را برای اتریوم رقم زده است. هرچند انتقال اتریوم به نسخه ۲.۰ گام مهمی در جهت بهبود دسترسی‌پذیری و توسعه‌پذیری این شبکه محسوب می‌شود، اما سولانا از قبل این قابلیت‌ها را در بستر خود فراهم کرده است. این امر سبب شده است که بسیاری از پروژه‌های نوپا ترجیح دهند بر روی سولانا توسعه یابند، چرا که سرعت و هزینه‌های پایین‌تر، آن را به گزینه‌ای جذاب‌تر تبدیل کرده است.

مقایسه شبکه‌های سولانا و بایننس اسمارت چین

شبکه هوشمند بایننس (BNB Smart Chain) به عنوان یکی از گزینه‌های محبوب در میان توسعه‌دهندگان و کاربران شناخته می‌شود. بر اساس داده‌های کنونی، ارزش کل قفل شده در این شبکه حدود ۶.۰۵ میلیارد دلار و ارزش بازار آن نزدیک به ۸۴.۹۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود. در مقایسه، ارزش کل قفل شده در شبکه سولانا (Solana) حدود ۶.۲۸ میلیارد دلار است که نشان‌دهنده رشد مشابه و جذب نوع مشابهی از کاربران در حوزه دیفای (DeFi) است.

هر دو شبکه سولانا و بایننس اسمارت چین سرعت پردازش بالا و هزینه‌های پایین تراکنش را ارائه می‌دهند. اما سولانا در زمینه ظرفیت پردازش (throughput) برتری دارد، به گونه‌ای که می‌تواند حجم بیشتری از تراکنش‌ها را با تأخیر کمتر مدیریت کند. این ویژگی، به‌ویژه برای توسعه‌دهندگان دیفای که به مقیاس‌پذیری و سرعت اهمیت می‌دهند، از جذابیت بالایی برخوردار است.

در مجموع، هر دو بلاک‌چین به عنوان گزینه‌های پرکاربرد و اقتصادی برای کاربران و توسعه‌دهندگان شناخته می‌شوند. آینده این رقابت به رشد سریع، سهولت استفاده و توانایی هر شبکه در ارائه محیطی کاربرپسند بستگی دارد و مشخص خواهد کرد کدام یک در پایان برتری خواهد یافت.

کاربردهای بلاک‌چین سولانا

سولانا (Solana) در حوزه‌های مختلف وب3، به‌عنوان زیرساختی قدرتمند مورد استفاده قرار می‌گیرد. هزینه تراکنش پایین و سرعت بالا، این بلاک‌چین را به گزینه‌ای ایده‌آل برای پلتفرم‌های دیفای و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) تبدیل کرده است؛ پلتفرم‌هایی که اغلب به دلیل هزینه‌های بالای تراکنش و کندی سرعت مورد انتقاد قرار می‌گیرند.

علاوه بر این، سلانا در بازار توکن‌های غیرمثلی (NFT) به‌سرعت در حال رشد است. پلتفرم‌هایی مانند مَجیک ایدن (Magic Eden) و سولان‌آرت (Solanart) که بر پایه سلانا فعالیت می‌کنند، توانسته‌اند هزینه‌های گس (Gas Fees) مربوط به بلاک‌چین‌های بزرگ مانند اتریوم را کاهش دهند و فرآیند مینتینگ و فروش آثار دیجیتال را برای هنرمندان و خلاقان تسهیل کنند.

سلانا همچنین از بازی‌های غیرمتمرکز پشتیبانی می‌کند. بازی‌های آنلاین با جمعیت کاربری بالا، به‌دلیل مقیاس‌پذیری و امنیت بالای این بلاک‌چین، به‌راحتی می‌توانند روی آن توسعه یابند و اجرا شوند.

در مجموع، قابلیت تطبیق‌پذیری و اکوسیستم توسعه‌دهندگان‌پسند سلانا، آن را به بستری مطمئن برای ساخت برنامه‌های مقیاس‌پذیر، امن و سریع در حوزه وب3 تبدیل کرده است. این عوامل، جایگاه این بلاک‌چین را در بازار جهانی تقویت کرده و آن را به یکی از برترین پلتفرم‌های بلاک‌چین در جهان بدل ساخته است.

مزایا و چالش‌های سولانا

سولانا (Solana) با بهره‌گیری از ترکیبی منحصر به فرد از مکانیزم‌های اثبات سهام (Proof of Stake) و اثبات تاریخ (Proof of History)، توانسته است سرعت تراکنش‌های خود را به بیش از 65 هزار تراکنش در ثانیه برساند و در عین حال هزینه‌های بسیار پایینی را برای کاربران فراهم کند. این ویژگی‌ها، ساخت و توسعه پروژه‌های Web3 بر روی سولانا را تسهیل می‌کند و به دلیل مقیاس‌پذیری بالا و هزینه‌های کم تراکنش در پلتفرم‌های NFT و دیفای، می‌تواند جامعه کاربری خود را حفظ کند.

با این حال، چالش‌هایی نیز در مسیر توسعه این شبکه وجود دارد. هرچند هزینه‌های پایین تراکنش‌ها از مزایای عمده سولانا محسوب می‌شود، اما حجم بالای تراکنش‌ها گاهی منجر به قطعی‌های موقت شبکه شده است که نگرانی‌هایی را در جامعه Web3 برانگیخته است.

علاوه بر این، برخی منتقدان معتقدند که سطح تمرکززدایی در سولانا نسبت به شبکه‌هایی چون اتریوم (Ethereum) کمتر است، هرچند سرعت بالای آن از مزایای مهم این شبکه محسوب می‌شود. این موضوع می‌تواند نگرانی‌هایی در زمینه امنیت و حاکمیت شبکه ایجاد کند. حل این مسائل برای حفظ مزیت رقابتی و جذب کاربران بیشتر در آینده، اهمیت حیاتی دارد.

در پایان، باید اشاره کرد که نظرات متفاوتی درباره آینده سولانا وجود دارد؛ برخی معتقدند که این شبکه نمی‌تواند به عنوان زیرساخت اصلی و جهانی بلاک‌چین عمل کند، نظراتی که از سوی اعضای جامعه اتریوم نیز مطرح شده است.

راهنمای اولیه برای شروع فعالیت در بلاک‌چین سولانا

شروع کار با سولانا (Solana) آسان است و با طی کردن چند مرحله ساده می‌توانید از مزایای بلاکچین این شبکه بهره‌مند شوید.

ابتدا، باید یک کیف پول رمزارزی سازگار با سولانا انتخاب کنید. کیف‌پول‌هایی مانند فانتوم (Phantom) و متامسک (Metamask) گزینه‌های محبوب در این زمینه هستند. پس از آن، توکن‌های SOL را از صرافی‌های متمرکز یا غیرمتمرکز خریداری کرده و به کیف پول خود انتقال دهید.

گام بعدی، کاوش در برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) ساخته شده بر بستر سولانا است. این برنامه‌ها شامل صرافی‌های غیرمتمرکز مانند سرم (Serum)، ریدیم (Raydium) و بازارهای NFT نظیر سولانارت (Solanart) می‌شوند.

همچنین، مطالعه و بررسی وایت‌پپیرها و راهنماهای مربوط به این برنامه‌ها و عضویت در گروه‌های آنلاین در تلگرام و دیسکورد، راهی مؤثر برای آگاهی از فرصت‌های جدید و به‌روزرسانی‌های مهم در اکوسیستم سولانا است.

با توجه به سرعت تراکنش‌ها، هزینه کم و قابلیت مقیاس‌پذیری برای دیفای، NFT و برنامه‌های وب۳، سولانا همچنان یکی از برترین بلاکچین‌ها محسوب می‌شود. هرچند مشکلاتی در حوزه تمرکززدایی و ثبات شبکه وجود دارد، اما معماری نوآورانه و محیط توسعه‌پذیر آن، این شبکه را به نیرویی مهم در توسعه فناوری بلاکچین تبدیل کرده است. آینده بلندمدت سولانا در دنیای رمزارزها، به توانایی آن در حل این چالش‌ها و پاسخگویی به افزایش استفاده‌ها بستگی دارد.

منبع: کریپتو.نیوز